پشمینه بافت

آنان [ارامنه] پس از شستشو و غسل مانند ما جسد را لباس نمی‌پوشانند بلکه به جای آن پیراهن و کفش، پارچه‌ای سفید و کاملا نویی بر تن جنازه می‌کنند که مخصوص این کار است و بدون هیچ لباس دیگری او را در پارچه سفیدی که به عربی کفن نامیده می‌شود، می‌پوشانند. این پارچه شبیه پوشش مردگان قدیمی است که در انجیل اشاره‌های زیادی به آن شده است. به خصوص آنجا که صحبت از مرقد سرور ما می‌رود. پارچه‌ای به طول دوبرابر درازای میت که نیمی در رو و نیمی در زیرش قرار می‌گیرد و دقیقا شبیه کفن منجی مقدس است که تا امروز با احترام و تقدس فراوان نگه داشته شده و ما تصویرش را غالبا در کلیسای سویاردها می‌بینیم. نه تنها تمام بدن بلکه سر و چهره جسد را نیز در این پارچه می‌پیچند و تمامی اطراف آن را دقیقا می‌دوزند، درست مانند بچه‌ای که قنداقش کرده باشند. من معتقدم این‌ها به جای همان نوارهایی هستند که سرور ما پس از رستاخیز لازار دستو داد از دور او باز کنند.

جنازه را به گونه‌ای در گور قرار می‌دهند که صورت و چشماش رو به شرق باشد. رسمی بسیار کهن که به شهادت دیوژن در کتاب شرح زندگانی سولون قدمتش حتی به دوران آتنی‌های بت‌پرست می‌رسد. دقت می‌کنند سر در غرب و پا در شرق، دست راست سمت جنوب و دست چپ سمت شمال قرار گیرد. هنگام تدفین نسبت به اجرای این قواعد و ترتیب وسواس زیادی به خرج می‌دهند چون معتقدند در روز رستاخیز صدای صوراسرافیل از شرق طنین‌انداز می‌شود و لذا روی میت باید به آن سمت باشد تا هر چه زودتر خود را برساند. به علاوه سمت شرق مکانی مناسب‌تر برای نیایش و حضور در برابر خداوند است و چنان در این امر اصرار دارند که نه تنها هرگز برای خواندن دعا جز به شرق به سمتی دیگر رو نمی‌کنند، بلکه محراب‌های کلیساهایشان را نیز رو به مشرق می‌سازند.

سفرنامه پییترو دلاواله - ترجمه محمود بهفروزی - نشر قطره - 1380 - تهران- ص 739-740