چگونه فرش انتخاب کنیم که هم زیبا باشد و هم مناسب؟
به چه فرشی نیاز دارید؟ فرشی برای جاهای پرتردد؟ یک پادری؟ فرشی مقاوم در مقابل جست و خیز بچه‌ها؟ این یادداشت شما را برای یافتن بهترین گزینه مناسب یاری خواهد کرد.
نویسنده: ملیسا بلیسدِیل (Melisa Bleasdale)
مترجم: آرزو مودی
من در خانه‌ای بزرگ شدم که فرشها تمام کف خانه را پوشانده بودند و تا قبل از بیست سالگی متوجه زیبایی کف‌پوش‌های چوبی خانه نشده بودم. تنها با نقل مکان به خانه‌ای جدید در مرکز شهر بود که بر روی کف‌پوشی چوبی پا گذاشتم. عاشق سرمایی بودم که زیر پا احساس می‌کردم و سادگی همه چیز مرا به وجد می‌آورد.
با این حال چنین احساسی دوام چندانی نداشت و پیش از آرزوی داشتن یک جای دنج و آرام، یک فرش خریده بودم. بگذارید اینطور برایتان توضیح بدهم که هیچ جایی در آن دور و بر نبود که کار ساده‌ای باشد. برای من یافتن یک فرش مناسب شبیه به یک سفر یک ماهه بود که چیزهای زیادی در مورد گره‌ها و رجشمار، دوام، اندازه، شکل، طرح و نقش‌ها، انواع منسوجات و دستبافته‌ها، وزن، قیمت، رنگ، کاربرد، فرآیند تولید و در نهایت زیبایی آموخت.
در نهایت آنچه شخصا برای من جذاب بود را یافتم و فهمیدم فرشهای قدیمی که پرز کوتاه دارند یا تخت‌بافت هستند و کهنگی آشکاری دارند، برایم جذاب هستند. جایی که دیگران کهنگی و استفاده شدن را می‌دیدند من گذشته‌ای رمانتیک را می‌دیدم که ممکن بود بر کف یک قصر سپری شده باشد.
فرشهای کهنه زیبا من را به سال‌های زندگی در آمستردام بازمی‌گرداند که پیش از زیبایی، کاربردی که داشتند مهم بود. هلندی‌ها به سادگی شیک و مطابق مدروز و شدیدا معقول و واقع‌بین بودند و دیدن خانه‌هایی که کاملا با فرش پوشیده شده باشند چیزی عجیب و خلاف قاعده بود. فرشها را تنها جاهایی پهن می‌کردند که با پای برهنه بر آن پا می‌گذاشتند. شستن و آویختن چنین فرش‌هایی آن هم پس از شستشو بسیار ساده بود.
یکی از جدیدترین چیزهای مورد علاقه من فرش‌هایی چهل‌تکه هستند که از قطعات فرشهای قدیمی درست می‌شوند. هر قطعه از این فرشها بخشی از فرش دیگری با نقش و طرحی خاص خود است که در نهایت در کنار هم جای گرفته‌اند. مانند فرشی که در این تصویر نشان داده شده است به زیبایی کف خانه‌های جدید را می‌پوشانند و به آن جذابیت می‌بخشند.
از آن زمان به بعد در خانه‌های بسیار زیادی زندگی کرده‌ام و فرش زیبای من با نقوش و فریبندگی جاودانه‌اش که دارد به خانه‌های بسیاری زندگی و طراوت بخشیده است. بیش از آنکه به من راه بدهد برای تمیزکننده‌های فرش جا داشته است که چنین کاری نه تنها زمان‌بر و وقت‌گیر است که گران‌قیمت نیز هست. استفاده از پشم بز در بافت این فرش و عدم مراقبت صحیح من از آن باعث می‌شود که بویی شبیه به بوی "بز زنده" بدهد و مشخصا چنین چیزی اصلا خوش‌آیند نیست.
اهمیت دادن به تمیزی و پاکیزگی فرشها از جمله کارهایی است که برعهده شماست و می‌بایست درنظر بگیرید که آیا خودتان از پس تمیزکردن قطعه فرشی که دارید برمی‌آیید یا آنکه بهتر است این کار را به عهده یک متخصص بگذارید. در یک خانه که بچه‌ها و حیوانات خانگی در آن زندگی می‌کنند و کارهای زیادی در آن انجام می‌شود، یک فرش به سادگی و مکررا کثیف خواهد شد. آیا قادر خواهید بود چنین فرشی را به سادگی و بدون هیچ دردسری تمیز کنید؟
سبک مناسب و منطبق بر شیوه زندگی شما
یکی از روزهایی که برای محاسبات اولیه نوسازی به خانه یکی از مشتریان رفته بودم از من خواسته شد ببینم در اتاق خواب چه چیزهایی کاملا هماهنگ با هم هستند و به اصطلاح به هم می‌آیند. آنچه من می‌دیدم اتاق خواب مدرنی بود با دکوراسیونی گرم و یک کفپوش چوبی زیبا که یک فرش جوت‌باف هندی کنار تختخواب پهن شده بود و نقوشی داشت که با آن دکوراسیون هماهنگ نبودند. مطمئنا می‌توانستیم فرش بهتری برای آن فضا پیدا کنیم.
هنگام خروج از خانه متوجه فرشی با پرزهای واقعا بلند و پشمالو شدم که در اتاق نشیمن پهن شده بود و تمام فضای اتاق را گرفته بود. من در تظاهر به خوب بودن چیزی که واقعا خوب نیست، بسیار بد عمل می‌کنم و در چنین حالتی تنها چیزی که توانستم بگویم این بود که"اینجا چه اتفاقی افتاده است؟" مشتری متوجه پریشانی و آشفتگی من شد و پرسید: "شما این فرش را دوست ندارید؟ مدت‌ها زمان برد تا من و همسرم بتوانیم از این بافته دل بکنیم و اینجا را برایش در نظر بگیریم."کاملا غمگین و ناامید شده بود. در مورد جابه‌جایی فرش و استفاده از آن در یک فضای متفاوت تصمیم خوبی گرفته بودند اما مشکل اینجا بود که فرش با آن فضا هماهنگ نبود. فرش طلایی و پشمالو به جای یک اتاق مدرن اتاقی مربوط به دهه هفتاد میلادی را پیش روی ما قرار داده بود.
فرش‌هایی با رجشمار بالا یا فرشهای پشمالو را می‌بایست در مساحت‌های کوچک در اتاق نشیمن یا اتاق‌خواب استفاده کرد. نقش مستطیلی فرشی که در این تصویر نشان داده شده است ترکیبی از طرح‌های زیبا و متفاوت را در کنار هم جای داده است. بخشی از فضای دور فرش خالی باقی مانده و فرش کل اتاق را نپوشانده است که با این کار هم از مسلط شدن فرش بر فضا جلوگیری شده است و هم نرمی و راحتی به مقدار لازم تامین شده است.
برای بسیاری از مردم این دسته از فرشها با پرزهای بلند و پُرشان زیرپای خوبی دارند. به این دسته توصیه می‌کنم که یک قطعه بزرگ و حجیم از آن را انتخاب کنند و آن را جایی پهن کنند که پاهایشان نهایت لذت را ببرد. عقیده شخصی من این است که اثاثیه و مبلمان زیاد موجود در یک اتاق حضور فرش را کم‌رنگ و آن را پنهان می‌کنند و بودن فرش در چنین اتاقی به چشم نخواهد آمد.
فرشهای حجیم یا فرشهای پشمالو اصلا مناسب سبک زندگی اعضای خانواده‌ای که آخرین مشتری من بودند، نبود؛ چرا که اعضای این خانواده عاشق تفریح و دورهم‌نشینی بودند و در بسیاری از مواقع میزبان مهمانانی بودند که شب را در خانه آن‌ها می‌ماندند و افراد این خانواده مدام در حال رفت و آمد بودند. برای چنین فضاهایی با رفت و آمدهای زیاد می‌بایست از فرش‌هایی استفاده کرد که مقاومت خوبی در مقابل عوامل بسیاری از ریختن نوشیدنی تا کفش‌های کثیف و گلی داشته باشند و تمیز نگه داشتن فرشهای پشمالو در چنین شرایطی کار بسیار سختی خواهد بود.
استفاده از فرشهای تخت‌باف یا فرش‌هایی که پرزهای کوتاهی دارند اثر استفاده‌های زیاد و سابیدگی را نشان نمی‌دهد و با استفاده از جاروبرقی به سادگی تمیز می‌شوند.
در اتاقی که نشان داده شده است مشری من نیاز به فرشی داشت که زیرپای گرمی داشته باشد و همچنان باوقار و مینیمال باقی بماند. فرشی با پرزهای بلند، حتی با پرزهای متوسط، می‌تواند به سادگی یکدستی فضا را از بین ببرد چرا که اثاثیه‌ای که روی آن قرار می‌گیرند یک شبه‌جزیره در وسط اتاق می‌سازند. آنچه ما برای چنین فضایی انتخاب کردیم فرشی با پرزهای بسیار کوتاه و نقوش چهارگوش بود که برای رسیدن به مساحت مطلوب قسمت‌های اضافه آن بریده و جدا شدند. با اینکه صاحب‌خانه و مهمانان در این خانه کفش به پا نخواهند داشت برای طولانی‌تر کردن عمر فرش از مواد دفع‌کننده لکه‌ها استفاده کردیم.
هنگام انتخاب فرش سه چیز را باید در نظر داشته باشید:
- چه چیزی را دوست دارید؟
- کجا خواهد بود؟
- چگونه از آن مراقبت خواهید کرد؟
طبق یک قاعده کلی و عمومی فرش‌هایی که پرزهای بلند یا متوسط دارند را می‌بایست سالی یکبار تمیز کنید تا خاک، مواد آلرژی‌زا و کثیفی‌هایی که به سادگی با جاروبرقی از بین نمی‌روند را از بین ببرید. با این وجود افراد بسیاری فرشهای خود را سال‌ها به دست یک قالی‌شویی متخصص نمی‌سپرند.
فرشهای تخت‌باف (یا گلیم‌ها) و فرش‌هایی که پرزهای کوتاهی دارند جای کمتری برای مخفی شدن کثیفی‌های نامطبوع دارند و راحت‌تر تمیز می‌شوند اما این بافته‌ها نیز هر دو سال یکبار به روش قدیمی که از ضربه برای تکاندن خاک فرشها استفاده می‌شد، نیاز دارند تا خاک انباشته در آن‌ها خارج شود. بسیاری از این فرشها را به جای سپردن به متخصص می‌توان خشک –بدون خیس کردن- و تنها با استفاده از ضربه تمیز کرد.
می‌بایست مقید به تمیزکردن مرتب فرشها و قالیچه‌هایتان باشید و برای داشتن خانه‌ای تمیزتر و سالم‌تر طبق برنامه منظمی هر سال یا هر چند سال یکبار آن‌ها را تمیز کنید. قالیچه‌ها و فرش‌هایی که تماما کف اتاق را می‌پوشانند را اگر تمیز نکنید، کاملا مستعد پناه دادن به انواع آلودگی –از انواع سوسک‌های فرش تا انواع کنه‌ها و کرم‌های ریز- هستند و چنین شرایطی برای نشستن یا راه رفتن با پاهای برهنه چندان مطلوب و مناسب نیست.
همیشه به مشتری‌ها پیشنهاد می‌کنم برای اتاق‌هایی که زیاد از آن‌ها استفاده می‌شود از فرشهای تخت‌بافت استفاده کنند. اگر کودکانی هستند که روی زمین می‌نشینند و بازی می‌کنند یک فرش با پرز کوتاه به همراه یک صفحه محافظ زیر فرش که باعث نرمی و راحتی بیشتر فرش می‌شود، مکانی نرم و راحت را برایشان فراهم می‌کند.
فرشی که در این تصویر نشان داده شده است پرزهای بسیار کوتاهی دارد اما برای نشستن روی زمین به حد کافی نرم و راحت خواهد بود.
بهترین جا برای داشتن فرشهای پشمالو یا فرش‌هایی که پرز بلند دارند، اتاق خواب‌ها هستند اما جای این فرشها تنها در کنار تختخواب است و نبایست تمام کف اتاق‌خواب را با آن‌ها بپوشانید.
در مورد اینکه فرشهای بزرگ‌پارچه باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند یا اینکه چگونه می‌بایست آن‌ها را در یک اتاق پهن کرد، قوانین بی‌شماری وجود دارد اما قاعده‌ای که عموما من به آن پایبند هستم و معمولا به درستی جواب می‌دهد این است که احساس درست چیست؟
تمایل چندانی به تلنبار کردن همه اثاثیه خانه روی فرش ندارم چرا که آرایش جزیره مانندی که در اثر چنین کاری به وجود می‌آید را دوست ندارم. با این حال استفاده از یک فرش که زیر میز ناهارخوری و صندلی‌ها پهن شده، برای تعیین کردن یک فضای مشخص در یک اتاق بزرگ‌تر چیز دیگری است.
فرشی که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید بزرگ‌تر از میز ناهارخوری و صندلی‌هاست که در نتیجه فضای ناهارخوری را مشخص می‌کند اما آن را محدود نمی‌کند.
هدف چیست؟
قوانین و سبک‌های بسیاری وجود دارند که معتقدند جای اثاثیه روی فرش‌هاست اما آنچه که من به آن مقیدم این است که همیشه از مشتری‌هایم می‌پرسم که چگونه از یک فضای مشخص استفاده می‌کنند؟
شکل استفاده از یک فضا هدف استفاده از یک فرش را مشخص می‌کند. اگر بر روی کاناپه بنشینند و تلویزیون تماشا کنند و هیچ‌وقت کسی روی زمین ننشیند کاربرد فرش صرفا محدود به مشخص کردن فضای نشستن و از لحاظ بصری گرما بخشیدن به اتاق است که در چنین فضایی بهترین گزینه استفاده از یک قطعه تخت‌باف و بدون گره سبک است.
در اتاقی که در تصویر بالا نشان داده شده است فرشی که پهن شده به واسطه میز قهوه‌خوری که روی آن گذاشته شده و فضای نشیمنی که به دور آن شکل گرفته یک تمرکز زیبای بصری ایجاد کرده است. زیر این کفپوش از صفحه‌های محافظ استفاده نشده چرا که هدف اصلی نشستن روی کف زمین و راحتی نبوده است.
سیسال (Sisal: یک گیاه مکزیکی با برگ‌های گوشتی که برای تهیه الیاف گیاهی که برای بافت فرش، انواع کفپوش، منسوجات گیاهی و مواردی از این دست به کار می‌رود، پرورش داده می‌شود.) و فرش‌هایی که از الیاف گیاهی مانند جوت (کتان یا کنف هندی) و کنف بافته می‌شوند حس زندگی و آرامش بسیار زیادی به فضا می‌بخشند و زندگی شهری را با دنیای ساده روستایی و طبیعی پیوند می‌دهند. فرشی که در این تصویر نشان داده شده است در نقطه مقابل دکوراسیون‌های قدیمی و شناخته شده معمول قرار دارد و از آن رسمیت همیشگی در آن خبری نیست و بسیار دوستانه و صمیمی است.
سیسال و جوت (یا کنف هندی) هم با مبلمان مدرن و هم مبلمان معمولی به سادگی هماهنگ می‌شوند و زیرپا و بافتی کاملا نرم و راحت دارند. می‌توان از آن‌ها بیرون از خانه نیز استفاده کرد که البته تمیزکردنشان به مهارت بیشتری نیاز خواهد داشت. برای جاهای پر رفت و آمد مانند در ورودی گزینه‌های مناسبی نیستند؛ سیسال در طولانی مدت کاملا کهنه و از هم گسیخته می‌شود. هر چقدر بافت تخت‌تری داشته باشند احتمال و میزان این شکل از آسیب‌دیدگی‌ها کمتر می‌شود.
یک راهکار عملی برای اضافه کردن سطوح غیرلغزنده به ورودی استفاده از یک فرش کوچک تخت‌باف است که هم‌زمان دو وظیفه را بر عهده بگیرد: هم محلی برای درآوردن کفش‌ها باشد و هم کفپوش لخت را از یکنواختی نجات بدهد.
انتخاب یک فرش پرزدار برای چنین فضایی به دو عامل بستگی دارد: اول اینکه ورودی خانه شما چه اندازه‌ای دارد و چنین قالیچه‌ای را با چه فاصله‌ای نسبت به ورودی پهن خواهید کرد. در بهترین حالت بهتر است فرش‌هایی که برای ورودی استفاده می‌شوند تخت‌باف باشند و یا اینکه پرزی بسیار کوتاه داشته باشند.
به دلیل نزدیکی و همجواری ورودی به فضای خارج از خانه، قالیچه‌هایی که در آن نقطه پهن می‌شوند معمولا باید زود به زود تمیز شوند. این فرشها اگر به شکلی صحیح بر روی کفپوش محکم نشوند یا زیرشان از صفحات محافظ ضدلغزش استفاده نشود می‌توانند حادثه آفرین و خطرناک باشند. فرشی که در تصویر بالا استفاده شده است به فضا زیبایی و جذابیت بصری افزوده است و فضای ورودی را تبدیل به فضایی پذیرا نموده است.
چگونه انتخاب کنید؟
فرشهای می‌توانند هم یک سرمایه بصری و هم یک سرمایه مالی باشند. می‌توانند یک فضا را تفکیک کنند یا در آن یکپارچگی به وجود بیاورند و بی‌شک عامل تغییر احساسات و نگاه ما در یک فضا باشند. فرشی که در تصویر بالا نشان داده شده با رنگ خنثی و نقوش بزرگی که دارد عناصر موجود در این فضا را به هم متصل کرده است. این بافته تخت‌باف است و به همین دلیل بی‌هیچ مانعی با کفپوش دور نیز ارتباط برقرار کرده است.
انتخاب درست یک فرش بیشتر به چگونگی به چشم آمدن آن و ظاهری که دارد و احساسی که به پاها هنگام راه رفتن منتقل می‌کند، وابسته است و از این دو گزینه اثر می‌پذیرد. علاوه بر این‌ها جای‌دهی درست یک فرش در خانه شما و اینکه بدانید هر فرشی مختص چه نوع فضایی است و کجا باید آن را پهن کنید، نیز اهمیت دارد.
مواردی که می‌بایست هنگام خرید یک فرش به آن‌ها توجه کنید.
- · چه سبک زندگی را در پیش گرفته‌اید؟ آیا در خانه کودکانی دارید که گاهی لازم است برای عوض کردن لباس‌های گلی درون فضای خانه به دنبالشان بدوید؟ آیا از حیوان خانگی نگهداری می‌کنید؟ در چنین حالتی داشتن یک فرش سفید پشمالو با پرزهای بلند غیرقابل تصویر است.
- · فرش را کجای خانه خواهید گذاشت و چه نیازی را برآورده خواهد کرد؟ آیا فرشی که خواهید خرید نقطه کانونی اتاق نشیمن رسمی شما خواهد بود یا جایی است که دیگران می‌توانند در یک اتاق نشیمن خودمانی روی آن به دور صفحه بازی بنشینند و بازی کنند؟
- · چیدمان و دکوراسیون خانه شما تابع چه سبکی است؟ به دنبال مکملی برای دکوراسیون اتاقتان باشید. لازم نیست یک فرش با همه اجزا و وسایل یک خانه یا اتاق هماهنگ باشد اما باید به رنگ‌ها و بافت‌ها و اثاثیه‌ای که استفاده شده‌اند، بیاید.
- · ساده‌ترین و بهترین راه برای تمیز کردن فرشی که می‌خرید چیست؟ یک قطعه فرش آنتیک گران‌قیمت، به ویژه اگر در جای پررفت‌وآمدی پهن شده باشد، دست کم سالی یکبار به نظافت نیاز خواهد داشت و چنین فرشی معمولا به سادگی درون صندوق عقب ماشینتان جا نخواهد شد. برای تمیز کردن چنین فرشی چه کارهایی را باید انجام بدهید؟
- · چه زیرپایی را بیشتر می‌پسندید؟ اگر زیرپایی نرم را می‌پسندید الیاف طبیعی مانند پشم و پنبه برای شما مناسب خواهند بود. اگر پرزهای بلند و پُر تراکم را می‌پسندید الیاف مصنوعی می‌توانند چنین حسی را به شما بدهند. الیاف آلی یا گیاهی مانند جوت و سیسال زیرپایی واقعا نرم دارند اما ویژگی‌ها و شرایطی مشابه فرشهای بافته شده –مثلا با پشم- را نخواهند داشت. در نهایت همه چیز به شما و سلیقه‌ای که دارید بستگی خواهد داشت.
- · زمان: آیا با تغییر فصل شکل دکوراسیون شما تغییر می‌کند؟ آیا بافته‌ای که قصد خرید آن را دارید با دکوراسیون سال بعد شما هماهنگ خواهد بود؟
- · آیا زیاد جابه‌جا می‌شوید؟ جابه‌جایی کم یا زیاد به این معناست که ممکن است فرشی که می‌خرید با مکان جدید همخوانی نداشته باشد. افراد بسیار زیادی را دیده‌ام که سخت تلاش می‌کردند یک فرش واقعا بزرگ را در یک فضای کوچک جا بدهند. تا کردن قسمت‌های اضافه اصلا راه‌حل و گزینه خوبی برای چنین کاری نیست.
- · قیمت: گاهی هزینه کردن مقدار کمی پول بیشتر و خرید فرشی با کیفیتی خوب و قابل قبول خیلی بهتر از خرید فرش‌هایی با کیفیت متوسط از یک سمساری درجه چندم است اما اگر از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید وسایلتان را زود به زود عوض کنید فرشی با قیمت کمتر انتخابی بهتری برایتان خواهد بود. گاهی نیز می‌توانید فرش‌هایی را با قیمت‌های باورنکردنی به صورت آنلاین بخرید.
برچسب‌ها: فرش, فرش در خانه, فرش مناسب
