پشمینه بافت

یک قالیچه بلوچی - شمالشرق ایران - اواخر قرن نوزدهم

سرخس - نقش ماهی درهم* 

عکس از اینجاست.

* نظر یکی از کارشناسان که زیر همین عکس توی فیس.بوق نوشته بودند. 

چیزی که با دیدن طرح به ذهن من رسید نقش ماهی درهم نبود، میناخانی بود. دیشب که دیدم جناب معماریان زیر عکس نوشته ماهی‌درهم یاد چیزی افتادم که به تازگی خوانده‌ام. یک تاجر آمریکایی (پی.آر.جی فورد) در کتابش مدعی شده که ماهی‌درهم و نقش میناخانی از یک ریشه هستند و هر دو از یک نقش واحد جدا شده‌اند. (من؟ نه موافقم و نه مخالف) شاید به همین دلیل است که من این نقش را میناخانی دیدم و کارشناس دیگری آن را ماهی‌درهم می‌داند. 

 ویژگی دیگری که این بافته دارد داشتن رنگ و بوی افشاریست تا بلوچی. بافته را می‌دانیم که بلوچی است ولی اگر بلوچی نبود یا از من می‌پرسیدند حتما در اولین قدم بین بلوچی یا افشار بودنش شک می‌کردم. (البته افشارها مشخصا چنین نقشی با چنین آرایشی نمیبافند.) مورد جالب توجه در این شباهت‌ها محل بافت این قالیچه است. اگر قالیچه در جنوب استان خراسان بافته شده بود یا در هر جایی که به افشارها نزدیک باشد می‌شد این شباهت را فهمید و توضیح داد اما سرخسی بودن این بافته و فاصله بسیار زیاد جغرافیایی کمی همه چیز را برای من مبهم می‌کند. 

حتی نمی‌خواهم زیاد مته به خشخاش بگذارم اما نسبت اندازه حاشیه به زمینه و پهن بودن حاشیه و حتی آرایش آن یادآور بافته‌های قفقازی است.