فرش بخشایش
به عکس فرش هریس، فرشهای بخشایش همیشه مجموعه شگفت انگیز و سخاوتمندانهای از رنگهای آبی را به ما نشان میدهند.
این دو عکس را هم از حراجی پست پیش برداشتم.
فرش بخشایش - 174 × 200 سانتیمتر - نیمه دوم قرن نوزدهم
من عکس را از پست آخر سایت جوزان برداشتم ولی مربوط به حراجی وین است. کاتالوگ آنلاین را در این آدرس ببینید.
فرش بخشایش - شمالغرب ایران - اوایل 1900 میلادی
فرش بخشایش است ولی چقدر سروریخت و رنگآمیزی فرش به کارهای بختیاری نزدیک شده است.
فرش بخشایش - غرب ایران - حدوداً 1880 میلادی - برآورد اولیه 20 تا 30 پوند بریتانیا
فرش بخشایش
عکس فرش را از اینترنت برداشتهام و خاطرم نیست از کجا و مشخصات فرش را فراموش کردهام که بردارم؛ احتمالاً این آبی مسحورکننده بخشایشی هوش و حواس نگذاشته است.
فرش بخشایش
این دلبر بخشایشی را ببینید که شبیه آسمان بهاری این روزهاست.
فرش بخشایش، زمان بافت: 1880
280×295 cm
یکی از مجموعه فرشهای بخشایشی که نقشی کاملا عجیب و متفاوت دارند. عجیب از آن جهت که در این دسته از بافته ها با نقشی مواجهیم که بافنده تعمدا نشانه هایی از تصویر سازی را بروز داده است و ما با یک نمای طبیعی یا یک منظره، مشخصا همنشینی کوه و درخت، اما با اجرایی بسیار نزدیک به واقعیت مواجهیم و میتوانم بگویم این کار همتایی در میان سایر بافته های شرقی ندارد.
فرش بخشایش – شمالغرب ایران – ربع آخر قرن نوزدهم
یک فرش با زمینه آبی ابرش فوقالعاده و نقوش عجیبی که جا به جا در زمینه جای گرفتهاند. این اولین فرشی نیست که با این آرایش عجیب زمینه و نقوش غریبی که در این زمینه عجیب جای گرفتهاند، میبینم اما هیچ توضیح، تعبیر یا تفسیری برای هیچ کدام از این نقوش ندارم. به نظر نمیرسد با بافنده ناشی و کارنابلدی مواجه باشیم که نقوشی را به اشتباه و بد بافته باشد. حداقل در این مورد خاص سایر نقوش بافته شده بر فرش شاهد خوبی برای کیفیت کلی کار این بافنده هستند اما واقعا نقوش زمینه چه چیزی را نشان میدهند؟ حتی بافنده اصرار به داشتن لچک در چهار گوشه زمینه دارد اما لچکها بر خلاف سنت معمول سه گوش نیستند بلکه چهارگوشند اما چرا؟
ایران - اواخر قرن نوزدهم
3 m x 4.04 m
اینجا در توضیح عکس و نقش و رنگ به قدر کافی نوشته است اما نکته قابل توجه دست گذاشتن روی وجود ارتباط و شباهتهای موجود بین نقوش به کار رفته در این فرش بخشایش و نقوشی است که در فرشهای منطقه قفقاز به ویژه کازاکها و منطقه آناتولی به ویژه شهر قونیه بافته میشوند. پیش از پرداختن به این شباهت و همسانی به این موضوع هم اشاره کرده است که "با اینکه نقوش بافته شده در این فرش برگرفته از نقوش کلاسیک ایرانی است اما..." ... اما شکل طراحی و نقشبندی (یا به عبارتی مفصلبندی نقش) شبیه به فرشهایی است که به آنها اشاره شد.
من؟ مخالفم. سبک افشان (که من دوست دارم اسم این نوع خاص که در این فرش بافته شده است را بگذارم افشان از نوع روستایی یا به عبارتی افشان دهاتی) حاصل کنار هم نشینی واگیرهها یا گلهای تنهایی مانند این نمونه یا دسته گلها (افشانهای مشهد، افشانهای کرمان و...) یا گلدانها (مثل آن چیزی که در نقش ظلالسطلانی) میبینیم آرایشی است که خارج از حوزه فرشبافی ایران در نهایت در هند بافته میشود و همتایی در میان ترکها و بافندگان ساکن در حوزه قفقاز ندارد. اینکه چطور مفصلبندی و طراحی نقوش این بافته شبیه به موارد پیشگفته است من همتایی در ذهن ندارم.
بعدا نوشت: تو فیس.بوق بین علما اختلاف افتاده بود و معتقد بودند که این نقش نه بخشایش است و نه هریس بلکه یک نقش از میان رفته قدیمی ملایری است.
